Pencerelerde terleme, camda buğu, rutubet nasıl oluşur?

Pencerelerde terleme ve camlarda buğu oluşmasının sebeplerini ve çözümlerini burada bulacaksınız. Pencerede terleme yada camda buğulanma neden olur mantığını anlamadan, terleme ve buğu oluşumunu önleme konusuna giremeyiz. Dikkatle okuyalım lütfen.

Nem ve rutubet

Havada bulunan su buharına nem yada rutubet denir. Havanın içinde her zaman belli bir oranda nem olsa da, “nemli hava” yada “rutubetli hava” diyerek anlatmak istediğimiz havadaki su buharı miktarının yüksek olduğudur. Hava sıcaklığı ne kadar yüksek olursa içinde tutabileceği su buharı miktarı da o kadar fazla olur.

Pencerede terleme, camda buğu

Evinizde pencerede terleme, camda buğu, duvarda rutubet ve kararma görmenizin sebebi de şudur:

Kışın evinizin dışarısı soğuk, içerisi ise nispeten sıcak olur. Yine kış aylarında sıcaklık kaybı olmaması için tüm kapı ve pencereleri özellikle sıkı sıkıya kaparız ve bu da odadaki havanın içinde yoğun olarak bulunan su buharının dışarıya difüze olmasını yani kaçmasını engelleriz. Dolayısıyla evdeki havanın içindeki su buharının konsantrasyonu düşemez ve hatta faaliyetlerimizden dolayı artmaya devam eder. Ancak içerisi sıcak ve sıcak havanın da su buharı tutma kabiliyeti (kapasitesi) fazla olmasına rağmen odanın ısı yalıtımı iyi olmayan bazı yüzeyleri nispeten soğuktur. Bunlar; pencereler, kapılar, duvarlar, tavan gibi odada ısı yalıtımı açısından en zayıf halka sayılabilecek yüzeyler olarak düşünülebilir. Bu yüzeyler nispeten soğuk olduklarından buralarda hava da soğur. Soğuk havanın gaz halindeki su buharını tutma kapasitesi daha düşük olduğundan, odanın genelinde olduğu gibi içine hapsedemez ve sıvı hale geçer. Maddenin gaz halinden sıvı hale geçişine yoğuşma denir. Yoğuşma eğer pencerede kendini gösterirse “pencere terliyor” deriz, camda kendini gösterirse “cam buğu yapıyor” deriz, duvarda kendini gösterirse de “duvarda rutubet var, karardı” deriz.

Yukarıdaki bu senaryo “her pencerede, camda, duvarda yoğuşma olması kaçınılmazdır” demek değildir. Eğer pencereniz, camınız, duvarınız dışarıdaki soğuğu içeri taşımıyorsa, yalıtımı iyi ise ve bu objelerin içerideki yüzey sıcaklıkları, havadaki su buharının yoğuşmasına sebep olacak kadar düşmüyorsa, yoğuşma gözlemlenmez.

Pencerede terlemeyi nasıl önleriz?

Birincisi iyi bir yalıtım şart. Sadece terlemeyi önlemek için değil, enerji maliyetlerimizi düşürmek ve yaşam konforumuz için iyi bir yalıtım olmazsa olmaz. Ancak iyi yalıtımlı pencereler yoğuşma probleminizi değil, penceredeki terleme problemini çözer. Bizim amacımız terlemeyi önlemek değil, terlemeye sebep olan yüksek nemi önlemek olmalıdır. Bunun için de özellikle evde nem oluşumuna sebep olacak aktiviteler sırasında ve/veya sonrasında evi mutlaka havalandırmak hatta klima ve benzer iklim kontrol cihazlarıyla nem oranını sürekli kontrol altında tutmak gerekmektedir.

Terleme sebep değildir, belirtidir!

Konuyu anlamamız ve çözüm bulabilmemiz için semptom (belirti) ve sebebi birbirlerinden ayırabilmemiz gerekir. Pencerenizin yalıtımının iyi olması enerji maliyetlerinizi düşürmek anlamında oldukça önemlidir. Bunu atlayamazsınız. Bunu yaptığınızda terleme sorunundan büyük ölçüde kurtulacaksınız. Ancak şimdiki cümleyi aklınızdan çıkarmayın: Pencerelerde ve camlarda görebileceğiniz terleme, olabilecek en masum yoğuşma yeridir. Pencere ve camlarınızın yalıtımı çok iyi olup da bu bölgelerde terleme görmediğiniz halde yüksek rutubetli ortamlarda duvarlarınızda ve tavanınızda yoğuşma olur ve küf oluşumuna ve kötü rutubet kokusuna sebep olur. Bunun olması çok daha kötü olabilir. O yüzden pencerenizde terleme, camınızda buğu görüyorsanız ilk olarak pencerenizin yalıtımını iyileştirin, bu doğru, ancak evinizdeki yüksek nemle nasıl yaşayacağınızı da mutlaka öğrenin.

Evde rutubet neden artar?

Evde çamaşır kurutmak, ocak, su ısıtıcı, katalitik soba çalıştırmak, duş almak vb. faaliyetler iç mekandaki su ve su buharı miktarını mütemadiyen arttırır. Rutubetin kaynağı da bu faaliyetlerdir.
Modern evler daha iyi ısı yalıtımı sağladıklarından rutubet dışarıya kolay kaçamaz. Oysa hava sirkülasyonu olacak olsa su buhar oranı yüksek olan hava doğal olarak rutubeti az olan havaya difüze olacaktır. Ancak yalıtımı yüksek evlerde bu sirkülasyon doğal yolla olamaz ve rutubet problemi daha çok görülür.
Artan kişisel su buharı üretim miktarıyla ters orantılı olarak modern konutlarda yaşam alanları küçülmüştür. Bu da terlemenin günümüzde daha çok görülmesine sebep olur.
Yeni inşaatlar ilk aylarda inşaat malzemelerin kendi rutubetlerinden ötürü bu problemle daha çok karşı karşıya kalır.
Her yeni kış sezonuna girerken soğuk havaların gelmesiyle rutubet problemi daha çok görülür ve ileriki günlerde azalır.

Yoğuşma nerelerde görülür?

Öğrendiğimiz üzere su buharında yoğuşma, odanın en soğuk yüzeylerinde başka bir ifadeyle havanın su buharı tutma kapasitesinin en az olduğu yerlerde görülür. Isıcam kullanılmıyor ise yoğuşma en başta camlarda göze çarpar. Pencereler şeffaf olmaları da itibari ile yoğuşmanın kolay gözlemlendiği yüzeylerdir. Dışarıyı göremez oluruz. Pencerelerde terleme sorunu diye sıkça duyduğumuz tabir de buradan gelmektedir.

Pencere

Eğer ısıcam kullanılıyor ise zayıf halka cam olmayacaktır. Hatta Isıcam Sinerji ve Isıcam Konfor gibi Low-E kaplamalı ısıcamların kullanılması iç camların sıcaklığını koruyacağından cam yüzeyindeki yoğuşmayı önler. Bu sefer de yalıtımlı doğrama kullanıp kullanmadığımız önem kazanır. Yalıtımsız doğrama var ise zayıf halka o olacağı için yoğuşma buralarda gözlemlenir.

Cam Ara Boşluk Çıtası

Eğer hem cam hem de doğrama (çerçeve) yalıtımlı ise, penceredeki zayıf halka yalıtım camının 2 yada 3 cam panelini birbirlerinden belli bir mesafede tutan, cam kenarlarındaki cam ara boşluk çıtası dediğimiz metal çıtalar olacaktır. Bu çıtaların ısı yalıtımlı olanlarına sıcak kenar cam çıtası denir. Piyasada sıcak kenar cam çıtası olarak farklı ürünler mevcuttur. Çerçeveniz çok iyi yalıtımlı bir alüminyum pencere olsun, camınızda çok iyi ısı yalıtımı sağlayan bir cam, eğer cam çıtaları metal ise cam kenarları nispeten soğuk kalır ve buralarda terleme görülür. Alman Thermix sıcak kenar cam çıtası kullanarak üretilen yalıtım camları bugün Türkiye’de prestijli projelerde kullanılmaya başlandı.

Duvar

Eğer pencerede terleme olmaması için tüm önlemler alındıysa, yoğuşma soğuk duvarlarda gözlemlenebilir ve küfe sebep olur ki camlarda olandan çok daha sevimsiz ve masraflı bir durumdur. Yani en kötü sonuçlar bütün önlemleri aldığımızda karşımıza çıkabilir. Aynı acıyı dindirmek için ağrı kesici hap alarak yaşamak ama acının sebebi olan açık yarayı iyileştirmemek gibi.

Sonuç olarak rutubet probleminin görüldüğü yer bazen pencereler olsa da çözümü pencerelerde değildir. Pencereler günümüzde yüksek yalıtım sağlayarak ev içinde üretilen su buharının dışarıya sirküle olmasını engelleseler de bu ısı yalıtımı açısından istediğimiz bir sonuçtur. Asıl yapılması gereken şey ise;

evimizi hergün 1-2 kez havalandırmaya
baca varsa açık tutmaya
evin içinde çamaşır kurutmamaya
banyolarda havalandırma pencereleri bulundurmaya
mutfaklarda aspiratör ve baca yolu ile havalandırmaya
çiçek ve akvaryum gibi rutubet oluşturan nesneler kullanmamaya

gayret etmektir.

Evinizde sıcaklık ve nemi düzenli olarak ölçmek ister misiniz?

Evinizdeki sıcaklık ve nem değerlerini cep telefonunuzla uzaktan takip etmek, istediğiniz odada yada terasta, bahçede sıcaklık yada nem belli bir değerin altına indiğinde yada üstüne çıktığında yine telefonunuzla uyarılmak ve bu sıcaklık ve nem değerlerini geçmişe dönük izleyebilmek ister misiniz?
O zaman size WEATHERHUB Sıcaklık ve Nem ölçüm ve takip cihazını tavsiye ediyorum.

NOT: Pencerelerde Isıcam’ın içinde (iki cam plaka arasında) olan terleme (buğulanma) üretim veya montaj hatasından kaynaklanan ve yalıtım camı ünitesinin özelliğini sona erdiren bir hatadır.Böyle bir durumda ısıcam ünitesi garanti kapsamında değiştirilir. Bizim önlemeye çalıştığımız yoğuşma iç camın iç yüzeyinde, tavan ve duvarlarda meydana gelen yoğuşmadır. Isıcam’ınızın iç ve dış camları arasında yoğuşma görülüyorsa mutlaka Isıcam’ınızı garanti kapsamında değiştiriniz.iç ortamda s20° C sıcaklık ve %50 bağıl nem olduğunda, buğulanmanın görülmeye başlanması için dış ortam sıcaklığının:

tekcam (U= 5.8 W/m² K) için +5° C
standart yalıtım camı (U= 2.8 W/m² K) için -10° C
low-e yalıtım camı (U= 1.8 W/m² K) için -30° C
argon dolgulu low-e yalıtım camı için (U= 1.5 W/m² K) için -45° C olması gerekmektedir.